آموزش استیکینگ ارزهای دیجیتال در سال 2022

1. استیکینگ چیست؟

استیکینگ (Staking) فرآیندی است که به کاربران اجازه می‌دهد تا در ازای سپرده‌گذاری توکن‌های خود در یک پلتفرم، درصدی را به عنوان پاداش دریافت کنند.

استیکینگ از لغت Stake (سهم) گرفته شده است که به اشتراک‌گذاری سود و به دست آوردن درآمد غیرفعال از ارزهای دیجیتال از طریق مکانیزم اجماعی به نام اثبات سهام یا الگوریتم PoS اشاره دارد. قاعده اصلی آن این است که کاربران می‌توانند مقداری از یک توکن‌ که در کیف پول خود نگهداری می‌کنند را سپرده بگذارند تا با گذشت زمان درصدی از سود را دریافت کنند. این سیستم به لطف تائید اعتبار تراکنش‌ها به‌واسطه استیک کردن توکن‌ها در بلاکچین‌های POS امکان‌پذیر می‌شود.

2. الگوریتم اثبات سهام چیست؟

الگوریتم اثبات سهام (POS) در سال 2012 با این ایده شروع شد که با نگه داشتن (Holding) سهمی از یک توکن می‌توان تعیین کرد که کدام گره (Node) واجد شرایط استخراج بلاک بعدی است.

PoS به یک الگوریتم اجماع ارز دیجیتال اشاره دارد که تراکنش‌ها را پردازش می‌کند و بلاک‌های جدید ایجاد می‌کند. در سال 2012، PPCoin (که اکنون PeerCoin نام دارد) از این ایده که یک سهام (استیک) تعیین کند که کدام گره واجد شرایط استخراج بلاک بعدی است، استفاده کرد. به بیان ساده، یک مقدار حداقلی از توکن‌ها باید سپرده‌گذاری شود تا یک کاربر به اعتبارسنج شبکه تبدیل شود. با این حال، هر چه تعداد توکن‌ بیشتری استیک شود، شانس بیشتری برای تبدیل شدن به سازنده بلاک بعدی وجود خواهد داشت.

3. نسخه‌های مختلف PoS

الگوریتم اجماع اثبات سهام با گذشت زمان به نسخه‌های مختلفی از جمله DPoS (اثبات سهام محول شده)، اثبات سهام اجاره‌ شده (LPoS)، (PoSV) و اثبات ذخیره‌سازی (proof-of-storage) و غیره تکامل یافت.

در حالی که PoS مزایای زیادی نسبت به مکانیسم اجماع اثبات کار (PoW) ارائه می‌دهد، پروژه‌های جدید زیادی برای بهبود بیشتر این نسخه‌ها روی کار آمده‌اند. در نتیجه، اکثر ارزهای دیجیتالی که این مدل را به کار می‌گیرند، از نسخه‌های ترکیبی مانند DPoS(نسخه‌ای که نمایندگان را معرفی می‌کند)، LPoS (برای انگیزه دادن به هولدرهای کوچک‌تر)، PoSV، اثبات فضای ذخیره‌سازی (proof-of-storage) و… استفاده می‌کنند. هر یک از این مدل‌ها برای بهبود کارایی و ارائه بهترین فرآیند برای کاربر نهایی ایجاد شده‌اند.

4. اثبات سهام محول شده (DPoS) چیست؟

DPoS نسخه‌ای از PoS است که در آن شرکت‌کنندگان می‌توانند توکن‌ها را در یک استخر استیکینگ (Staking pool) ذخیره کنند تا اعتبارسنج بلاک را تعیین کنند.

در سال 2013، دانیل لاریمر (Daniel Larimer) نسخه‌ای از PoS را توسعه داد که در آن اعتبارسنج‌‌ها توسط گروه جدیدی به نام «نمایندگان» ملحق می‌شوند. در این مدل (DPoS)، نماینده‌ها (delegates) به عنوان نمایندگان جامعه (کامیونیتی) عمل می‌کنند. این افراد می‌توانند در مورد اینکه کدام اعتبارسنج (Validator) می‌تواند بلاک جدید ایجاد کند و پاداش آن را از طریق کارمزد تراکنش دریافت کند، رأی دهند. نمایندگان همچنین باید قوانین شبکه را تائید و ثبات بلاک چین را حفظ کنند، کاری که تمامی اعضای شبکه می‌توانند آن را انجام دهند، اما فقط برای یک مدت کوتاه.

هر کاربری که در فرآیند استیکینگ مشارکت کند و شرایط تبدیل شدن به نماینده را داشته باشد، «شاهد» (Witness) نامیده می‌شود، نامی که از توانایی آنها برای مشاهده تراکنش‌ها و عمل به عنوان گره‌ در شبکه ناشی می‌شود. گفتنی است که برخلاف نمایندگان، یک «شاهد» فرصت تنظیم قوانین اولیه شبکه را ندارد. هم شاهدان و هم نمایندگان از طریق مدل اعتبار (Reputation) رأی دریافت می‌کنند.

توکن‌های بلاکچین‌های مبتنی بر DPoS به توکن‌های در دسترس (آنهایی که در گردش هستند) و آنهایی که در استیک نگهداری می‌شوند تقسیم می‌شوند. هر کاربر به طور مستقل مقدار سهام (Stake) خود را تعیین می‌کند. از این توکن‌ها فقط می‌توان برای تبدیل شدن به شاهد، رأی دادن به نمایندگان و مشارکت در مدیریت شبکه از طریق قراردادهای هوشمند استفاده کرد. این مفهوم در حال حاضر در پروژه‌هایی از جمله ترون (TRX) و EOS اعمال می‌شود.

5. استیکینگ مبتنی بر PoS چگونه کار می‌کند؟

استیکینگ مبتنی بر POS به کاربران این امکان را می‌دهد تا تراکنش‌ها را بر اساس تعداد توکن‌های ذخیره‌شده در کیف پول خود تائید کنند.

در الگوریتم استخراج اثبات سهام، اعتبار تراکنش‌های کاربران بر اساس توکن‌های ذخیره شده در کیف پول آنها تائید می‌شود. با مخلوط کردن داده‌های تراکنش‌ها کاربران، الگوریتم تراکنش را تائید می‌کند و سوابق بلاک چین را به‌روزرسانی می‌کند. در الگوریتم PoS، ​​سطح دشواری استخراج و سوددهی آن با تعداد توکن‌هایی که توسط استخر یا یک گره خاص نگهداری می‌شود نسبت عکس دارد.

از آنجایی که استخراج توکن‌ها در الگوریتم PoS نیازی به توان محاسباتی ندارد، مشارکت‌کنندگان در استخر مانند افرادی که در استخراج ارزهای دیجیتال از طریق الگوریتم PoW درگیر هستند، به عنوان «ماینر» شناخته نمی‌شوند. در این مورد از آن‌ها به عنوان «فورجر» (Forgers) یاد می‌شود. فورجرها پورسانت دریافت می کنند، هرچند که این پورسانت به کمیسیون انجام تراکنش‌ها محدود می‌شود. متعاقباً، درآمد آنها بسته به «سن» توکن تعیین می‌شود که با ضرب کردن «تعداد کل توکن‌ها» در «مدت زمان» نگه‌داری آنها توسط فورجر محاسبه می‌شود. هر کاربری که تعداد مشخصی از یک توکن در حساب خود نگه دارد، می‌تواند به یک فورجر تبدیل شود.

6. چه کسی می‌تواند در فرآیند استیکینگ مبتنی بر PoS شرکت کند؟

در PoS، تقریباً هر کاربری که لپتاب داشته باشد می‌تواند در استیکینگ شرکت کند. گفتنی است که صرافی‌های پیشرفته نیز در حال ساده‌تر کردن تجربه کاربران برای استیکینگ هستند.

امروزه، هر کسی می‌تواند از طریق PoS، توکن‌ ایجاد (Forg) کند، زیرا به تجهیزات گران‌قیمتی مانند آسیک (ASIC)، خنک‌کننده یا سیستم‌های منبع تغذیه مستقل نیاز نیست. در عوض، کاربر می‌تواند با یک لپتاب یا رایانه رومیزی در استیکینگ مشارکت کند. فورجرها به یک استخر یا «گره مستر» (Master Node) ملحق می‌شود.

پلتفرم‌هایی مانند HitBTC فرآیند استیکینگ را ساده سازی کرده و کاربران را قادر می‌سازند تا همچنان سودهای مناسبی به دست آورند. HitBTC به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین صرافی‌های حال حاضر بیت‌کوین، هدف خود را در دسترس قرار دادن ارزهای دیجیتال برای همه، از جمله مشتریان سازمانی و سرمایه‌گذاران شخصی، قرار داده است. برای دستیابی به این مهم، یکی از اهداف آنها ایجاد یکی از بزرگ‌ترین استخرهای نقدینگی در فضای فایننس غیرمتمرکز (دیفای) و ارائه گزینه‌ای برای کسب پاداش استیکینگ است.